A.F.A.M. Wetzer, 26 augustus 2020
Schapenmarkt 14
Den Yseren Man
Bouwhistorie
'Den Yseren Man'
Schapenmarkt 14
|
Uit het cijnsboek van 1520 blijkt dat het perceel 20 voet (= 5,75 m) breed was. Dit is even breed als het huidige huis inclusief één zijmuur. Peter Brugman, die waarschijnlijk kangieter van beroep is, moet de cijns betalen, daarna de kramer Hendrik die Leeuw. Het cijnsboek van 1573 geeft Reinier van Lemmich. Hij is dezelfde persoon als Reinier Henricxs 'inden ezel' die in de zetting van 1552/'53 wordt genoemd. Was hij ook in bezit van het hiervoor besproken pand Schapenmarkt 8? Bij de haardentelling wordt hij aangeslagen voor vier schouwen, de huurder Michiel Sadelmaker voor drie schouwen. De schouwen in het huis aan de straat bevonden zich tegen de linker zijmuur. Het grote aantal stookplaatsen doet vermoeden dat er ook in een losstaand achterhuis gestookt werd. Hier zal de zadelmaker gewerkt hebben. In het begin van de 17de eeuw wordt het huis van 'swertveger' (= wapensmid) mr. Jan van Luyck getroffen door twee schoten door het dak en de gespannen. Bij de opgave van inkwartiering twee jaar nadien wordt de 'swertveger' Jan van Eyck vermeld. Was hij de inwonende knecht? Het pand omvat een voor- en achterhuis, die beide onderkelderd zijn. De kelders zijn vanaf de straat en het achtererf toegankelijk. Het voorhuis bezat een hoge begane grond met een insteekverdieping. Aangezien het pand door een brand in 1953 sterk aangetast is, zijn veel oude zaken verdwenen. | 341 |
Literatuur
B 1601; CB 1520 f 41v; CB 1573 f 45; HT 1553 f 10; I 1603; M 249; Z 1552/'53 p 10.
A. van Drunen, Gemeentelijk monument
Schapenmarkt 14
Erfgoed 's-HertogenboschKelder
|
Kelder eind 16e eeuw zeker aanwezig. |
Verkennend onderzoek publieksfuncties kelders aan Markt en Pensmarkt
Mosmans
Markt
Factorij Stoomtram249. "Den Yseren Man". In 1603 bewoond door Jan van Luik den Swertveger (wapensmid). | 32 |
Jan Mosmans, Alph.G.J. Mosmans, Oude namen van huizen en straten te Roelands
Schapenmarkt (2)
|
Ten behoeve van de bouw van het warenhuis V&D is indertijd nog een ander pand verdwenen, het heette 'De IJseren Man'. Daar was het kantoor van de stoomtram die vóór de komst van de paardentram door de stad reed. | 15 |
Straat in Straat uit (1984) 15
Adresboeken
Schapenmarkt 14
M 249
Den Yseren Man (????)
Schapenmarkt A 442 (????)
| 1865 | H.J. van Kempen (bedden- en matrassenmaker) |
| 1875 | H.J. van Kempen (bedden- en matrassenmaker) |
Schapenmarkt A 454 (1880)
| 1881 | mej. S. Betz (muziekonderwijzeres) - mevr. de wed. J.G. Betz (partikuliere) - C. de Leeuw (winkelier in manufacturen) |
| 1908 | Factory tramwegm. 's Bosch-Helmond - M. Seijffers (veehandelaar) - S. Seijffers (modiste) - N.J. Vermeulen (schoenmaker) - N.J. de Waal (mr. schoenmaker) |
Schapenmarkt 14 (1909)
| 1910 | Factory tramwegen. 's-Bosch - Helmond - M. Mooren (controleur tram) - G. Thomas |
| 1923 | Augustinus W.M.Th. Brekelmans (handelsreiziger) |
| 1928 | wed. P.R. Bruning |
Afbeeldingen
-
1995
Bossche Encyclopedie |